Czy w fundusze akcji inwestuje się długoterminowo? Cz. I

Funduszami inwestycyjnymi pasjonuję się od 6-7 lat. Od kiedy pamiętam, zawsze przekonywało się inwestorów do wybierania funduszy akcyjnych jako doskonałego sposobu na długoterminowe oszczędzanie.

Samo promowanie idei oszczędzania, inwestowania pieniędzy na przyszłość, tę bliższą i tę dalszą, jest mi bardzo bliskie i zawsze do niego zachęcam. (Jeżeli ktoś ma wątpliwości, czy warto oszczędzać - polecam zapisać się na darmowy kurs Finanse Twojej Rodziny do czasu Emerytury - czy się zbilansują, który poprzez kilka prostych ćwiczeń pokaże, jak duża dziura budżetowa może nas czekać w przyszłości, jeżeli nie zadbamy o swoje oszczędności i inwestycje).
Jestem natomiast całkowicie przeciwny długoterminowemu inwestowaniu w funduszach akcyjnych na zasadzie „Kup i Trzymaj”. Po prostu inwestowaniu w ten sposób przeczą fakty. Aby taka metoda była skuteczna, potrzeba szczęścia. Dużo szczęścia. Ale po kolei.

Co mówi się o inwestowaniu długoterminowym w funduszach akcji?

Najczęściej słyszę, że „dla inwestycji dłuższych niż 5 lat, najlepiej wybrać fundusze akcji, gdyż w długim okresie minimalizuje się ryzyko.”
Czasem dodaje się, że „w długim okresie zarabia się 8% średniorocznie” (w roku 2007 mówiło się nawet o 12%).
Na stronach poszczególnych towarzystw funduszy inwestycyjnych znajdziemy dodatkowo potwierdzenia tych reguł. Wystarczy zadać w Google pytanie: „zalecany horyzont inwestycyjny”, aby otrzymać strony z takimi np. informacjami:
„Fundusz jest przeznaczony dla osób, które chcą osiągnąć wysoką stopę zwrotu i są w stanie ponieść wyższe ryzyko inwestycyjne. Zalecany horyzont inwestycyjny wynosi minimum 5 lat”.
Wydaje się to całkiem logiczne. W długim okresie rynki finansowe rosną. Nie musimy „martwić się" chwilowymi spadkami na giełdach.

Czytelnicy mojego poprzedniego artykułu Inwestując agresywnie nie musisz godzić się na większą stratę zauważą, że w przytoczonym cytacie jednego z funduszy pojawia się argument „chcą osiągnąć wysoką stopę zwrotu i są w stanie ponieść wyższe ryzyko inwestycyjne”. To powinno zapalić już lampkę ostrzegawczą. Ale czy słusznie? Zobaczmy.

Zacznijmy od pewngo eksperymentu:
W roku 2009 inwestorzy kończyli swoje, rozpoczęte w roku 2004, inwestycje w funduszach akcyjnych. W roku 2004 można było zainwestować w 19 funduszy akcji.
Zadanie:
W roku 2004 wybrano 4750 (19 funduszy razy 250 dni) ochotników, i każdemu wręczono 1000 zł z prośbą o zainwestowanie (na dokładnie 5 lat) w wybrany fundusz w określonych dniach roku 2004 w taki sposób, aby nie było dwóch osób inwestujących w ten sam fundusz tego samego dnia.

A oto wynik takiego eksperymentu:

Inwestor, który miał najwięcej szczęścia zarobił +84%. Szansa na to była niewielka, ledwie 0,021% (czyli jedna na 4750). Wystarczyło wybrać fundusz Legg Mason Akcji i wpłaty dokonać 29.10.2004 roku.
Wśród inwestorów, którzy w dowolnym dniu roku 2009 wypłacili wpłacone 5 lat wcześniej pieniądze - wielu poniosło straty. Najwięcej, -37,4%, straciły osoby, które wybrały fundusz DWS TOP 25 Małych i Średnich Spółek i wpłaty dokonały akurat 12.03.2004 roku. Szansa na tak zły wynik także była minimalna, ale wielu z inwestorów biorących udział w eksperymencie straciło część zainwestowanych pieniędzy. Są to oczywiście skrajne wyniki z grupy prawie 5000 inwestorów.

W jaki sposób wyciągnąć z przytoczonego przykładu konkretne wnioski? Z pomocą przychodzi nam statystyka i pojęcie tzw. „mediany”. Brzmi strasznie, ale tak naprawdę to bardzo praktyczna miara, doskonale nadająca się do naszej analizy.

Wyobraźmy sobie, że wszystkich 4750 śmiałków ustawiono w jednej linii - w kolejności od tych, którzy stracili najwięcej, do tych, którzy zarobili najwięcej. Teraz wystarczy całą grupę podzielić na pół, znajdując taki poziom zysku, którego połowie inwestorów nie udało się przekroczyć.
 
Tą liczbą jest 26%. Teraz możemy już podsumować 5-letnią inwestycję w fundusze.

Połowa inwestorów, którzy w roku 2009 kończyli swoje 5-letnie inwestycje w funduszach akcyjnych, zarobiła mniej niż 26%. Nikt nie stracił jednak ponad -37%. Najlepszy wynik to +84%.

Co to oznacza w praktyce? Szanse na zysk ponad 26% dla 5-letnich wpłat w funduszu akcji były równe 50%. To tak, jak rzut monetą. Gdy wypadł orzeł, zarabialiśmy więcej niż 26%, gdy zaś wypadła reszka, nasz wynik był gorszy - czasem nawet ujemny.

Co na ten temat mówią liczby?
Postanowiłem bardzo szczegółowo zbadać wyniki funduszy akcyjnych w długim okresie. Aby wynik jak najbardziej odzwierciedlał rzeczywistość, przeprowadziłem badanie przekrojowe za cały rok 2009. Wybrałem do analizy zalecany przez fundusze akcyjne*) okres inwestowania równy 5 lat **).

Szczegóły raportu już wkrótce...


Remigiusz Stanisławek

Opiekun Inwestora



Przypisy:
*) analiza obejmuje wyłącznie fundusze akcji rynku polskiego
**) zgodnie z metodyką raportu 1 rok to dokładnie 52 tygodnie, czyli 364. Tym samym okres 5 lat w raporcie jest kilka dni krótszy od 5 lat kalendarzowych i nie ma znaczącego wpływu na uzyskane wyniki. Dokładne wyjaśnienie takiego założenia znajduje się w pełnej wersji raportu.