Czy umiemy liczyć nasze pieniądze?

Reklamy, bilbordy, plakaty kuszą, aby ulokować pieniądze w banku, kupić świetny fundusz czy wziąć kredyt i za minimalną opłatą (ZERO PROWIZJI!) go spłacać w tempie, jakie będzie nam odpowiadało.

Wydawać by się mogło, że naiwność twórców niektórych reklam przechodzi samą siebie. Trudno przecież przypuszczać, że ktokolwiek uwierzy w takie cuda.

Tymczasem jednak  …

Przeanalizujmy więc następującą sytuację:

Załóżmy, że do zainwestowania jest kwota 100 000 zł na 10 lat.

Do wyboru są dwa fundusze.

Jeden pobiera opłatę manipulacyjną (5%) i opłatę za zarządzanie  aktywami 1,5%.
Drugi  nie pobiera żadnej opłaty manipulacyjnej (0%!), ale opłata za zarządzanie aktywami wynosi 3%.

Zakładając, że oba fundusze wypracują ten sam zysk brutto, np.  8%, która oferta jest korzystniejsza dla klienta?

Na ogół niedoświadczony inwestor podejmuje decyzję „na poziomie” opłaty manipulacyjnej. Nikt bowiem nie lubi z zasady żadnych opłat wstępnych, dlatego bardziej interesujący wyda mu się fundusz nie pobierający opłaty manipulacyjnej – 5000 zł (5%)  to przecież fura pieniędzy!

To, że później fundusz będzie pobierał po 3% od aktywów, większość tłumaczy sobie tym, że wreszcie jakąś opłatę  fundusz pobierać musi, a 3% to przecież mniej niż 5% , które musiałby zapłacić przecież praktycznie za nic. Poza tym, co z tego, że drugi fundusz pobiera tylko 1,5 % za zarządzanie, no bo co znaczy 1,5% rocznie wobec zabrania nam 5% za nic, od razu na początku.

Ponadto często klient nie jest informowany o wszystkich kosztach, zazwyczaj „zaszytych” w cenie jednostki uczestnictwa lub zawartych w prospekcie funduszu, mających znaczący wpływ na ostateczny wynik inwestycji. 

W wyniku mniej więcej tak przeprowadzonego rozumowania nieuświadomiony klient decyduje się na ogół na wariant 0% opłaty manipulacyjnej i 3% pobieranej od aktywów opłaty za zarządzanie .

Czy ma rację?

Otóż nie ma racji.

Oto dlaczego: Opłata manipulacyjna  (5%) pobrana od zainwestowanej kwoty  100 000 zł, to jednorazowa opłata w wysokości 5 000 zł.  Po upływie 10 lat, stanowić ona będzie  tylko ułamek zainwestowanego kapitału powiększonego o zyski. Na  wyniku inwestycji  ważyć natomiast będą opłaty za zarządzanie (3% i 1,5%). Pozornie niewiele znacząca różnica 1,5% okazuje się wtedy bardzo duża, ponieważ opłata pobierana jest przez cały okres inwestowania od stale rosnącego kapitału.

Bez dokładnego rachunku opartego na matematyce finansowej sama intuicja prowadzi  zazwyczaj na manowce.

Okazuje się, że w funduszu nie pobierającym opłaty manipulacyjnej po 10 latach   stan rachunku inwestycyjnego wyniósłby 162 889 zł , podczas  gdy w drugim funduszu, który pobrał 5000 zł opłaty manipulacyjnej) rachunek opiewałby na kwotę 178 328 zł.  Jednym słowem inwestor straciłby ponad 15 000 zł.

To był bardzo prosty przykład.

Rozpatrzmy inny przypadek:

Dwie instytucje finansowe: bank i fundusz oferują identyczne, znakomite warunki lokaty terminowej 3-letniej. Bank stosuje kwartalną kapitalizację odsetek (czyli co kwartał do zgromadzonej kwoty dopisuje zysk), a  fundusz dopisuje zysk tylko raz, po trzech latach, na koniec okresu. Jaką ofertę należy wybrać?

Oczywiście bank, jako że co kwartał mamy więcej pieniędzy – powie jeden -  fundusz, jako że podatek od zysków kapitałowych płacimy tylko raz  w chwili likwidacji rachunku inwestycyjnego – powie drugi.

I drugi będzie miał rację: kapitalizacja kwartalna wpłynie niekorzystnie na końcowy wynik inwestycji.

Przykłady można mnożyć. Niestety chyba dopóki każdy sam nie doświadczy na własnej skórze, że w finansach nie można kierować się intuicją, dopóty  z usług i porad fachowców korzystać będą nadal tylko nieliczni, tj. osoby mające świadomość swojej niewiedzy w tym zakresie.

Jeżeli w związku z lekturą nasuwają się Państwu pytania, zapraszamy jak zwykle na naszą stronę: http://www.agent-aviva.warszawa.pl, gdzie znajda Państwo nasz adres poczty elektronicznej.

Kolejny felieton poświęcimy gromadzeniu kapitału na emeryturę.

Maciej Lichoński